ఐపీఎల్‌-2025 సమయంలో పాక్‌ చేసిన ఒక తప్పిదం భారత రక్షణ రంగానికి అసాధారణ అవకాశం ఇవ్వడమే చేసింది. ఆపరేషన్‌ సిందూర్‌ సమయంలో పాకిస్థాన్‌ ప్రయోగించిన చైనా తయారీ క్షిపణి ఒకటి గురి తప్పి, భారత భూభాగంపై పడింది. దాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్న భారత రక్షణ శాస్త్రవేత్తలు కీలక సాంకేతిక వివరాలను విప్పి, దాని బలాలు, బలహీనతలను విశ్లేషించారు. ఫలితంగా భారత క్షిపణి శక్తి మరింత బలోపేతం అయ్యే దిశగా మారింది.
ఆపరేషన్‌ సిందూర్‌ నేపథ్యంలో చైనా క్షిపణి
ఈ సంవత్సరం మే నెలలో పహల్గామ్‌లో జరిగిన ఘాతుక ఆపరేషన్‌లో భారత్ పాకిస్థాన్‌లోని ఉగ్రవాద, సైనిక లక్ష్యాలను టార్గెట్‌ చేసింది. ఆ సమయంలో ఇరు దేశాల వాయుసేనల మధ్య ఘర్షణ చోటుచేసుకుంది. పాక్‌ చైనా తయారీ PL-15E దీర్ఘశ్రేణి క్షిపణిని ప్రయోగించింది, ఇది 145 కిలోమీటర్ల వరకు ప్రయాణించగల సామర్థ్యం కలిగి ఉంది. అయితే లక్ష్యాన్ని ఛేదించడంలో విఫలమై, హోశియార్‌పుర్‌లోని ఒక వ్యవసాయ క్షేత్రంలో పడింది.
PL-15Eలోని సాంకేతిక విశేషాలు
భారత రక్షణ పరిశోధన, అభివృద్ధి సంస్థ (DRDO) శాస్త్రవేత్తలు PL-15Eను విశ్లేషించి కొన్ని ఆధునిక సాంకేతికతలను గుర్తించారు:
- AESEA రాడార్: చిన్నపాటి, యాక్టివ్ ఎలక్ట్రానికల్‌ స్కాన్డ్‌ అర్రే రాడార్, భారత్ ఇప్పటివరకు అభివృద్ధి చేయని సాంకేతికత.
- డ్యుయల్ పల్స్‌ మోటార్‌ రాకెట్: ధ్వని కన్నా ఐదు రెట్లు వేగాన్ని అందించగల సామర్థ్యం.
- ఎలక్ట్రానిక్‌ జామింగ్‌ ప్రతిఘటన సామర్థ్యం: క్షిపణి మార్గనిర్దేశ సంకేతాలను నిరోధించగలదు.
- అధునాతన డేటా లింక్‌: రష్యన్‌ డిజైన్ల ఆధారంగా రూపొందించబడినట్లు సూచనలు.
భారత్ క్షిపణి శక్తి బలోపేతం
భారత శాస్త్రవేత్తలు PL-15Eలోని వివరాలను ఉపయోగించి ఆయుధ మార్క్‌-1 క్షిపణిని 100 కిలోమీటర్ల పరిధితో రూపొందించారు. DRDO దీన్ని మరింత ఆధునికీకరించి 200 కిలోమీటర్ల మార్క్‌-2లో అభివృద్ధి చేస్తున్నారు. PL-15E సాంకేతికత ఆధారంగా:
- AESEA రాడార్ సంకేతాల కోడింగ్‌ను గుర్తించడం
- స్వీయ సిగ్నల్‌ ప్రాసెసింగ్‌ అల్గోరిథమ్‌లను అభివృద్ధి చేయడం
- డేటా లింక్‌ ఎన్‌క్రిప్షన్‌ను బలోపేతం చేయడం
- ఎలక్ట్రానిక్‌ జామింగ్‌ ప్రతిఘటన సామర్థ్యాలను పెంచడం
- డ్యుయల్ పల్స్‌ ప్రొపల్షన్ వ్యవస్థను మెరుగుపరచడం
భవిష్యత్‌ మార్గాలు
PL-15E సీక్రెట్లు భారత రక్షణానికి విలువైన పాఠాలు నేర్పించాయి. పాక్‌ ఇప్పుడు PL-17 క్షిపణులను సమకూర్చాలని యోచిస్తున్నప్పటికీ, భారత్ PL-15E ఆధారంగా మరింత సమర్థవంతమైన MARK-2 క్షిపణిని అభివృద్ధి చేస్తోంది. ఈ సాంకేతికతపై ఫ్రాన్స్, జపాన్ వంటి దేశాలు కూడా ఆసక్తి చూపుతున్నాయి.
ఈ విధంగా, పాక్‌ చేసిన తప్పిదం భారత రక్షణ శక్తికి అమూల్య అవకాసంగా మారింది, అంతర్జాతీయంగా భారతీయ శాస్త్రవేత్తల సామర్థ్యాన్ని మరింత వెలికితీయడానికి సహకరించింది.
